ვარჯიში, გულის პრობლემები და მაღალი არტერიული წნევა
ვარჯიში სასარგებლოა გულისა და სისხლის მიმოქცევისთვის. კვლევებმა აჩვენა, რომ რეგულარულ ვარჯიშს გულის შეტევის შემდგომ გამოჯანსაღების პროცესის დაჩქარება შეუძლია. ის ასევე ახდენს გულის დაავადებების და მაღალი არტერიული წნევის პრევენციას.
როგორ გვეხმარება ვარჯიში გულის დაავადებებთან ბრძოლაში?
- დაბლა წევს არტერიულ წნევას, ამცირებს დატვირთვას გულზე.
- ზრდის სისხლში დადებითი ქოლესტერინის დონეს, რითაც ხელს უწყობს არტერიებიდან ცხიმის გადატანას ღვიძლში, სადაც ხდება მისი სათანადო გადამუშავება.
- ამცირებს სისხლში ცუდი ქოლესტერინის დონეს, რითაც გვიცავს გულის დაავადების განვითარების საფრთხისგან.
- აუმჯობესებს ცირკულაციას, ახდენს სისხლის კოლტების წარმოქმნის პრევენციას, რითაც ინფარქტის და ინსულტის საფრთხისგან გვიცავს.
- ააქტიურებს ცხიმის წვის პროცესს.
- გვეხმარება სიმსუქნის დამარცხებაში.
- ზრდის მუსკულატურას.
ვარჯიში ასევე ამცირებს სტრესს, რადგან ახდენს ენდორფინების დიდი ოდენობით გამომუშავებას.
როგორი დატვირთვით უნდა ვივარჯიშოთ?
კარგი იქნება, თუ მიზნად დავისახავთ დღეში 30 წუთიან ვარჯიშს კვირაში მინიმუმ 5 დღით მაინც. უმჯობესია, თუ ამ დოზით ყოველ დღე დავიტვირთებით. თუ სრულყოფილი ვარჯიში არ გამოგვდის, შეგვიძლია ეს 30 წუთი შემდეგნაირად გამოვიყენოთ: მაგ. ფეხით ვიაროთ ავტობუსის გაჩერებიდან სამსახურამდე და უკან.
რა არის საუკეთესო ჩვენი გულისთვის?
საუკეთესო დატვირთვა გულის ჯანმრთელობისთვის არის აერობიკა. ამაში იგულისხმება ყველა სახის აქტივობა, რომელიც ძირითად კუნთებს ააქტიურებს, მაგ. ფეხების, მხრების, მკლავების კუნთებს.
ცურვა, გამაცოცხლებელი სიარული, სირბილი, ველოსიპედით სეირნობა და სხვა უამრავი სახის დატვირთვა შეგიძლიათ გამოიყენოთ თქვენი ჯანმრთელობის გასაუმჯობესებლად.
მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ვარჯიშთან ერთად ჩვენს გულს სათანადო დიეტითაც უნდა დავეხმაროთ და ვიკვებოთ ბალანსირებულად, ისე, რომ ჩვენი საკვები პროდუქტები შეიცავდეს ზომიერი რაოდენობით ცილებს, ნახშირწყლებს, უჯერ ცხიმებს, ბოჭკოს, ხილსა და ბოსტნეულს.
როგორ მივხვდეთ, რომ ვარჯიში ნამდვილად გვეხმარება?
ვარჯიში რომ ეფექტური იყოს, ის ჩვენს გულისცემას უნდა აჩქარებდეს. თუმცა უნდა გვახსოვდეს, რომ მათთვის, ვისაც გულის პრობლემები აქვთ, მისი ზედმეტი დატვირთვა სასურველი არ არის. გულზე ზეწოლა მაქსიმალურად რომ შევამციროთ, აუცილებელია ვარჯიში მშვიდად და მსუბუქად დავიწყოთ, ნელ-ნელა გავაძლიეროთ, მაქსიმალურ ტემპს მივაღწიოთ, შემდეგ დატვირთვა კვლავ შევამციროთ და ასე დავასრულოთ.
ვარჯიშამდე აუცილებლად უნდა გავხურდეთ, მის დასრულებამდე კი ნელ-ნელა გავიგრილოთ ორგანიზმი ყველაზე მარტივი დაჭიმვების ან სხვა სახის მსუბუქი ვარჯიშების შესრულებით.
არსებობს თუ არა რისკი?
ადამიანებს, რომლებიც ვარაუდობენ, რომ გულთან დაკავშირებით პრობლემები აქვთ, ვურჩევდით, აუცილებლად შეემოწმონ ექიმს, სანამ ნებისმიერი სახის სავარჯიშო პროგრამას შეეჭიდებიან. ზოგიერთ ადამიანს ძალიან დიდი სიფრთხილე და სიფაქიზე მართებს ვარჯიშთან დაკავშირებით. თუ მათ ჯანმრთელობა აწუხებთ, შესაძლოა ექიმებმა დღეში მხოლოდ 5-წუთიანი ვარჯიშის ნება დართონ, შემდეგ კი ყოველკვირეულად 5-5 წუთით გააზრდევინონ ფიზიკური დატვირთვისთვის გამოყოფილი დრო.
შესაძლოა, თქვენმა კარდიოლოგმა დატვირთვის ტესტიც ჩაგიტაროთ, რათა გაარკვიოს რა დოზით დატვირთვა იქნება თქვენთვის უსაფრთხო.
როგორ ვიქცევით, თუ ჯანმრთელობის პრობლემები უკვე გვაწუხებს?
გულის შეტევა ან გულის ოპერაცია: თუ თქვენ უკვე გაკეთებული გაქვთ გულზე რაიმე სახის ოპერაცია, აუცილებლად უნდა გაიაროთ სარეაბილიტაციო პროგრამა, რომლის მიმდინარეობისასაც გაიგებთ ,რა სახის დატვირთვაა თქვენთვის ნებადართული. ანგინა: ამ შემთხვევაში უნდა სცადოთ რეგულარულად ვარჯიში, მაგრამ აუცილებლად გააკონტროლეთ დატვირთვის ხარისხი, რათა სუნთქვის პრობლემებამდე არ მიხვიდეთ. კარგია, თუ ვარჯიშს სიარულით დაიწყებთ. მანძილი და ტემპი ნელ-ნელა უნდა გაზარდოთ. არ უნდა ივარჯიშოთ მძიმე საკვების მიღების შემდეგ, ან ძალიან ცივ ამინდში. თან გქონდეთ თქვენი სპრეი და მედიკამენტები, როდესაც ვარჯიშობთ.
გულის უკმარისობა: შესაძლოა, ექიმმა გირჩიოთ, დატვირთვა მაქსიმუმამდე შეამციროთ, თუკი შევიწროვებული გაქვთ სარქველი ან ვარჯიშისას პულსი ძალიან გიჩქარდებათ. დატვირთვა მხოლოდ მას შემდეგ უნდა გაზარდოთ, როდესაც თავს კომფორტულად იგრძნობთ ვარჯიშის არსებულ ეტაპზე.
მაღალი არტერიული წნევა: ექიმები რეგულარულ ვარჯიშს გირჩევენ, მაგრამ თავი უნდა აარიდოთ ზედმეტი ინტენსივობით ვარჯიშს და მძიმე წონების აზიდვებს. მსგავსი აქტივობები, შესაძლოა თქვენთვის საშიში იყოს.
რას უნდა ვერიდოთ?
ბრიტანული გულის ფონდის რჩევით, თუ გულის პრობლემები გვაწუხებს, უნდა ვერიდოთ შემდეგ აქტივობებს:
- მაღალი ინტენსივობის ვარჯიშებს, როგორებიცაა მასის ვარჯიშები, პრესის ვარჯიშები და მძიმე წონების აზიდვები.
- ნებისმიერ ვარჯიშს, რომელსაც გულ-მკერდის არეში ტკივილის გამოწვევა შეუძლია და რომელიც მოითხოვს იატაკიდან სწრაფ, მოულოდნელ წამოდგომას ან მეტისმეტად მკვეთრ მოძრაობებს.
