რა ხდება, როდესაც ვარჯიშს წყვეტთ?
ფიტნეს რეჟიმში ჩადგომა უდიდესი მიღწევაა, რადგან რეგულარული ვარჯიში თქვენი ორგანიზმისთვის წარმოუდგენლად სასარგებლოა. მოტივაციის შენარჩუნება ყოველთვის ვერ ხერხდება. თუ ვარჯიშის სურვილს დაკარგავთ და დარბაზს რამდენიმე კვირით ან უფრო მეტი ხნით გამოეთხოვებით, თქვენს ორგანიზმში მიმდინარე ცვლილელებს ადვილად შენიშნავთ. აღნიშნული ცვლილებები შესაძლოა დადებითიც იყოს და უარყოფითიც, რაც თქვენს ინდივიდუალურ თავისებურებებზე, თქვენი ვარჯიშების ინტენსივობასა და შესრულების ხარისხზეა დამოკიდებული.
ადამიანებს, რომლებიც აქტიურად ვარჯიშობენ, ექსპერტები საკუთარი ორგანიზმისადმი მეტი ყურადღების გამოჩენას ურჩევენ. აუცილებელია თქვენს სხეულს უსმინოთ და მის მდგომარეობას დააკვირდეთ, გაითვალისწინოთ მისი სურვილები და საჭიროებები. თქვენ უნდა ხვდებოდეთ, როდის გჭირდებათ დასვენება და როდის უნდა გაზარდოთ დატვირთვის ინტენსივობა. თუ ზედმეტად დაიტვირთებით და გადაიღლებით, თქვენი შესრულების ხარისხი დაეცემა. თუმცა „შვებულებასაც“ აქვს თავისი საზღვრები.
რა ხდება მაშინ, როდესაც ვარჯიშს თავს ანებებთ და უმოძრაო ცხოვრების წესს ეჯაჭვებით? მოცემულ კითხვაზე ერთმნიშვნელოვან პასუხს ვერ გაგცემთ, რადგან ყველაფერი ინდივიდუალურ თავისებურებებზეა დამოკიდებული. თუმცა შეგვიძლია გამოვყოთ ყველაზე გავრცელებული ცვლილებები, რომლებიც ადამიანის ორგანიზმში ვარჯიშის შეწყვეტის შემდეგ იჩენს თავს. სტატიაში თითოეულ მათგანზე ცალ-ცალკე ვისაუბრებთ.
- სხეული მოქნილობას კარგავს
ადამიანები მოქნილობასა და მობილობის უნარს ძალიან სწრაფად კარგავენ. ამისთვის საკმარისია ვარჯიშისგან თავი მხოლოდ ერთი კვირის განმავლობაში შეიკავოთ. სამწუხაროდ მოქნილობის დაკარგვა მოტივაციასაც გაკარგვინებთ. რაც უფრო მეტად გიჭირთ მოძრაობა, მით ნაკლებად გინდებათ დარბაზში დაბრუნება. რეგულარული ვარჯიში თქვენს სხეულს ელასტიურობას მატებს და კუნთებს ყოველდღიური აქტივობებისთვის ამზადებს.
- კუნთოვანი მასის დანაკარგი
რეგულარული ვარჯიშის დროს, კუნთოვანი მასა იზრდება. როდესაც ფიზიკურ აქტივობაზე დიდი ხნით ამბობთ უარს, კუნთოვან მასას კარგავთ. ვარჯიშისას ორგანიზმში არსებული ცხიმი აქტიურად იწვება და კუნთოვანი მასის ფორმირება ხდება. როდესაც დარბაზში დიდი ხნის მანძილზე აღარ დადიხართ, ცხიმი დაგროვებას იწყებს. კუნთები ნელ-ნელა დუნდება და ქრება. მათ ადგილს კი ზედმეტი ცხიმი იკავებს.
- თავდაჯერების ნაკლებობა
სხეულის ფორმების ცვლილებები ადვილად შესამჩნევი ხდება. თქვენ ხვდებით, რომ ძველებურად აღარ გამოიყურებით. ენდორფინები, რომლებსაც ვარჯიშის წყალობით იღებდით, აღარ გამოგიმუშავდებათ, მოტივაციაც იკლებს და თავს ნაკლებად დაცულად გრძნობთ. ჩვეულ რეჟიმში ჩადგომასაც ვეღარ ახერხებთ. მოტივაციის დასაკარგად ერთი პასიური კვირაც კმარა. თანდათან თქვენ თავს ნაკლებ თავდაჯერებულად იგრძნობთ და ჯანსაღი ცხოვრების სტილთან დაბრუნება უფრო და უფრო გაგიჭირდებათ. იმისთვის, რომ ფიზიკური და მენტალური სიჯანსაღე შეინარჩუნოთ, რეგულარული დატვირთვა აუცილებელია.
- ადვილად დაღლა
ერთი კვირის მანძილზე უმოძრაოდ ყოფნა თქვენს ინერტულობას გაზრდის და დარბაზში დაბრუნების ყველანაირ სურვილს დაგიკარგავთ. სავარაუდოდ, უფრო დეპრესიული და უმოტივაციოც გახდებით. თქვენი ორგანიზმი უძრაობას მიეჩვევა და ნებისმიერი აქტივობა ადვილად დაღლის. თქვენ თავს ხშირად იგრძნობთ დაქანცულად და მოდუნებულად, ამისთვის კი საკმარისია ვარჯიშისგან თავი მხოლოდ 7 დღის მანძილზე შეიკავოთ.
- მადის ცვლილებები
ვარჯიშით აქტიურად დაკავებული ადამიანები ძალიან თამამები არიან. მათ, როგორც წესი, კარგი მადა აქვთ და ხშირად არასწორად იკვებებიან კიდეც. ისინი ვარჯიშამდე და მის შემდეგ უშიშრად მიირთმევენ და იმედი აქვთ, რომ ფიზიკური აქტივობა კალორიების დაწვაში დაეხმარებათ. თუ თქვენ ვარჯიშს შეწყვეტთ, აღმოაჩენთ, რომ მადა საგრძნობლად დაგიქვეითდათ, თან სითამამეც დაკარგეთ, რადგან ფიზიკური აქტივობის იმედად აღარ ხართ.
- ჯანმრთელობის პრობლემები
რეგულარულ ვარჯიშზე დიდი ხნის მანძილზე უარის თქმით თქვენ არამხოლოდ კუნთოვან მასას კარგავთ, თქვენს ჯანმრთელობასაც რისკის ქვეშ აყენებთ. არსებობს გულის დაავადებებისა და დიაბეტის განვითარების რისკი. დაზღვეული არ ხართ ისეთი საშიში დაავადებისგანაც, როგორიცაა სიმსივნე. როდესაც წლების მანძილზე უმოძრაო ცხოვრების წესს მისდევთ, ორგანიზმი გისუსტდებათ და დაავადებებისადმი წინააღმდეგობის გაწევის უნარს კარგავს.
- ხასიათის ცვლილებები
ვარჯიშის შეწყვეტა ხშირად ხასიათის ცვლილებებს იწვევს. რეგულარული ფიზიკური აქტივობა ხელს უწყობს ჰიპოკამპუსის სისხლით მომარაგებას. ეს უკანასკნელი ტვინის სტრუქტურული ერთეულია, რომელიც ადამიანის ემოციებსა და მეხსიერებას აკონტროლებს. ადამიანები, რომლებიც რეგულარულად ვარჯიშობდნენ, ვარჯიშის შეწყვეტის შემდეგ გრძნობენ, რა ხშირად ეცვლებათ განწყობა და როგორ უქვეითდებათ კოგნიტური უნარები. ისინი გაცილებით მეტი სტრესის ქვეშ იმყოფებიან, რადგან ვარჯიშის მეშვეობით სტრესულ სიტუაციებთან გამკლავებას ვეღარ ახერხებენ. სტრესის მენეჯმენტისთვის ფიზიკური დატვირთვა ერთ-ერთი საუკეთესო გზაა.
- ნაკლები ამტანობა
ვარჯიშის შეწყვეტასთან ერთად თქვენ ამტანობასაც ემშვიდობებით. როდესაც 2 თვის მანძილზე აღარ ვარჯიშობთ, თქვენი გამძლეობა 20 %-ით იკლებს. ადამიანებს, რომლებიც დარბაზში სიარულზე უარს აცხადებენ, მაღალი არტერიული წნევა აწუხებთ და მათ სისხლში შაქრის დონეც მაღლა იწევს. მათი ძალა და წინააღმდეგობის გაწევის უნარიც მნიშვნელოვნად ქვეითდება.
- კუნთოვანი ქსოვილის სისუსტე
კუნთოვანი ქსოვილის გასაძლიერებლად პროფესიონალი ათლეტები მცირე ხნით უარს აცხადებენ ვარჯიშზე. როდესაც ისინი დარბაზს უბრუნდებიან, გაცილებით ძლიერები არიან. დამწყებთათვის კი მსგავსი შვებულებების მოწყობა არც ისე სასარგებლოა. თუ თქვენ ფიტნეს სამყაროში ახალბედა ხართ, 14 დღიანი უმოძრაობა თქვენი ფიტნეს მიღწევების 70 %-ს გაკარგვინებთ. გარდა ამისა, თქვენ ძალასაც კარგავთ და კუნთებიც გისუსტდებათ.
იმ შემთხვევაში თუ თქვენთვის ზემოთ ჩამოთვლილ სიმპტომთაგან, რომელიმე მათგანი ნაცნობია, ე.ი. დარბაზში დაბრუნება გესაჭიროებათ. რაც მეტ დროს გაატარებთ უმოძრაოდ, მით მეტად გაგიჭირდებათ რეჟიმში ჩადგომა. ნუ დაგეზარებათ, მოიკრიბეთ ძალა და ვარჯიში განაგრძეთ! ასე თავიდან აიცილებთ იმ არასასურველ გართულებებს, რომლებზეც სტატიაში ვისაუბრეთ.
წარმატებებს გისურვებთ!
