როგორ ვმართოთ ჰორმონები - 7 საუკეთესო გზა წონის გასაკონტროლებლად
ჰორმონები ადამიანის ფიზიკურ მონაცემებზე ძალიან დიდ გავლენას ახდენენ. ისინი წონის მატებასა და კლებასაც მნიშვნელოვნად უწყობენ ხელს. ჰორმონებს თქვენი მადის გაკონტროლების უნარი შესწევთ, გარდა ამისა, ზოგიერთ მათგანს შეგიძლიათ ორგანიზმში ცხიმის ჭარბი რაოდენობით დაგროვებაშიც დასდოთ ბრალი. ჩვენს სტატიაში შემოგთავაზებთ 7 საუკეთესო გზას, რომლებიც ჰორმონების მართვისთვის გამოგადგებათ, რაც, თავის მხრივ, წონის გაკონტროლებაში დაგეხმარებათ.
ინსულინი
ჰორმონ ინსულინს ბეტა უჯრედების დახმარებით კუჭქვეშა ჯირკვალი - პანკრეასი გამოიმუშავებს. როგორც წესი, დღის განმავლობაში ის საკმაოდ მცირე რაოდენობით გამოიყოფა, თუმცა კვების შემდეგ ინსულინის გამომუშავების სიჩქარე მატულობს. ინსულინი ორგანიზმში გლუკოზას მარაგს ქმნის. ათვისებულ შაქარს ინსულინი ენერგიის წარმოსაქმნელად იყენებს. თუ უჯრედები ინსულინისადმი რეზისტენტულობას გამოავლენენ, როგორც ინსულინის, ასევე შაქრის დონე სისხლში სწრაფად მატულობს. უჯრედების ქრონიკულმა რეზისტენტულობამ შესაძლოა ინსულინის დონის ხანგრძლივი მატება გამოიწვიოს, რაც თავის მხრივ ჰიპერინსულინემიის მიზეზი შეიძლება გახდეს. აღნიშნული პროცესები თქვენი ჯანმრთელობისთვის სერიოზულ საფრთხეს წარმოადგენს და შესაძლოა სიმსუქნის ან მეტაბოლური სინდრომის განვითარების მიზეზადაც იქცეს. შაქრის შემცველი პროდუქტების, სწრაფი კვების ნაწარმისა და რაფინირებული ნახშირწყლების ხშირი მიღება ინსულინისადმი რეზისტენტობის რისკებს ზრდის და ინსულინის დონის მატებას უწყობს ხელს. ორგანიზმში ინსულინის დონის დასარეგულირებლად, შემდეგი რჩევები უნდა გაითვალისწინოთ: შეამცირეთ მიღებული შაქრის დოზები, მიიღეთ დიდი რაოდენობით პროტეინები, უარი არ თქვათ ჯანსაღ ცხიმებზე, ივარჯიშეთ რეგულარულად, შეივსეთ მაგნეზიუმის დანაკლისი და ხშირად დააგემოვნეთ მწვანე ჩაი.
ლეპტინი
ჰორმონ ლეპტინის გამომუშავება ცხიმოვან ქსოვილში ხდება. მას სხვაგვარად სიმაძღრის ჰორმონსაც უწოდებენ, რადგან ლეპტინის დახმარებით დანაყრების შეგრძნება დროულად ჩნდება და მადაც გიქვეითდებათ. ლეპტინი ტვინს, კერძოდ კი ჰიპოთალამუსს, აწვდის სიგნალს, რომლის დახმარებითაც თქვენ ხვდებით, რომ უკვე საკმარისი რაოდენობის საკვები მიიღეთ და აღარ გშიათ. ლეპტინის დახმარებით ორგანიზმში ჭარბი ცხიმების დაგროვება არ ხდება, რადგან ტვინმა უკვე იცის, რომ ცხიმის მარაგი საკმარისად არის შევსებული და ზედმეტი კალორიების მიღება საჭირო არ არის. როგორც წესი, ჭარბწონიან ადამიანებს სისხლში ლეპტინის შემცველობა ძალიან მაღალი აქვთ. აღნიშნული მაჩვენებლით ისინი ნორმალური წონის მქონე ადამიანებს 4-ჯერ აღემატებიან. თუ ვამბობთ, რომ ლეპტინი მადის დაქვეითებას უწყობს ხელს, ე.ი. ჭარბწონიანი ადამიანები, რომლებსაც სისხლში მისი შემცველობა ძალიან მაღალი აქვთ, უმადობას უნდა უჩიოდნენ. სამწუხაროდ, ჭარბი წონის მქონე ადამიანების ორგანიზმში ლეპტინი თავის ფუნქციას ვეღარ ასრულებს და უჯრედები მის მიმართ რეზისტენტულობას ავლენენ. ლეპტინის მიერ გაგზავნილი სიგნალი ძალიან სუსტია, რის გამოც ტვინი ცხიმის მარაგის შევსებას ვერ აღიქვამს და საკვებზე მოთხოვნილება მატულობს. ლეპტინისადმი რეზისტენტულობა წონაში კლების დროსაც ვლინდება, რის გამოც, მიღებული შედეგის ხანგრძლივი დროით შენარჩუნება ძალიან ბევრ ადამიანს უძნელდება. სისხლში ლეპტინის შემცველობის დასარეგულირებლად, შემდეგი რჩევები უნდა გაითვალისწინოთ: ერიდეთ ტრანს-ცხიმებსა და ტკბილ სასმელებს, მიირთვით ბევრი თევზი, ივარჯიშეთ რეგულარულად, კარგად გამოიძინეთ. ლეპტინის შემცველობის დაბალანსებაში თევზის ქონი და ლიპოური მჟავაც დაგეხმარებათ.
გრელინი
გრელინს სხვაგვარად შიმშილის ჰორმონადაც მოიხსენიებენ. როდესაც თქვენს კუჭში სიცარიელეა, ორგანიზმში დიდი რაოდენობით გრელინი გამომუშავდება, რომელიც თავის მხრივ ჰიპოთალამუსს სასწრაფო სიგნალს აწვდის და თქვენ შიმშილის შეგრძნება გაწუხებთ. გრელინის შემცველობა სისხლში ყველაზე მაღალი საკვების მიღებამდეა, ყველაზე დაბალი კი კვებიდან დაახლოებით ერთი საათის შემდეგ. ნორმალური წონის მქონე ადამიანებთან შედარებით,ჭარბწონიანი ადამიანების ორგანიზმს გრელინის გამომუშავების სიჩქარე გაცილებით დაბალი აქვს. ჭარბწონიანი ადამიანების მთავარი პრობლემა იმაში მდგომარეობს, რომ მათ სისხლში გრელინის შემცველობა კვების შემდეგ მხოლოდ მცირედით იკლებს, სწორედ ამიტომ, ჰიპოთალამუსი დანაყრების სიგნალს ძალიან გვიან იღებს. გრელინის გამომუშავების დასარეგულირებლად, შემდეგი რჩევები გაითვალისწინეთ: შაქარს ერიდეთ (განსაკუთრებით ტკბილ სასმელებს), მიიღეთ დიდი რაოდენობით პროტეინები. უმჯობესია, თუ პროტეინებს ყველა კვებაზე მიიღებთ, განსაკუთრებით საუზმის დროს.
კორტიზოლი
ჰორმონ კორტიზოლს თირკმელზედა ჯირკვალი გამოიმუშავებს. მას სხვაგვარად სტრესის ჰორმონსაც უწოდებენ, რადგან მისი გამოყოფა სწორედ მაშინ ხდება, როდესაც ორგანიზმი სტრესშია. როგორც ნებისმიერი სხვა ჰორმონი, ორგანიზმისთვის კორტიზოლიც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, თუმცა მისი დონის ქრონიკული მატება ჭარბწონიანობას და მადის მნიშვნელოვან მატებას უწყობს ხელს. იმ ქალბატონების ორგანიზმი, რომლებსაც მუცლის არეში ჭარბი ცხიმები უგროვდებათ, სტრესს დიდი რაოდენობის კორტიზოლის გამომუშავებით პასუხობს. კორტიზოლის დონის მატებას მკაცრი დიეტებიც უწყობს ხელს. ქალბატონები, რომლებიც დაბალკალორიულ დიეტებს იცავენ, კორტიზოლის ჭარბი დონით გამომუშავების პრობლემის წინაშე დგანან. კორტიზოლის დონის დასაწევად შემდეგი სტრატეგიები გამოიყენეთ: დააბალანსეთ თქვენი კვება, მიმართეთ მედიტაციას, უსმინეთ სასიამოვნო მუსიკას, კარგად გამოიძინეთ.
ესტროგენი
ქალბატონებისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ჰორმონი სწორედ ესტროგენია. მისი გამომუშავება ძირითადად საკვერცხეებში ხდება. ესტროგენი რეპროდუქციული სისტემის მოწესრიგებაზე დიდ გავლენას ახდენს. ესტროგენის როგორც დაბალმა, ასევე მაღალმა დონემ შესაძლოა წონის მატებას შეუწყოს ხელი. ამ შემთხვევაში ძალიან დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ასაკს, სხვა ჰორმონების გამომუშავების ხარისხსა და ჯანმრთელობის საერთო მდგომარეობას. ორსულობის პირველი ტრიმესტრის მანძილზე ესტროგენი ორგანიზმში ცხიმის მარაგის წარმოქმნას უწყობს ხელს. ჭარბწონიან ქალბატონებს ნორმალური წონის მქონე ქალბატონებთან შედარებით სისხლში ესტროგენის გაცილებით მაღალი შემცველობა აქვთ. მენოპაუზის ეტაპზე საკვერცხეებში ესტროგენის გამომუშავება მცირდება, რის გამოც ცხიმის მარაგი თეძოებისა და ბარძაყების არის ნაცვლად, მუცლის არეში გროვდება, რაც ინსულინისადმი რეზისტენტულობას ზრდის და სხვა და სხვა დაავადებათა წარმოქმნის რისკებს ქმნის. ესტროგენის დონის დასარეგულირებლად შემდეგი სტრატეგიები გამოიყენეთ: მიიღეთ დიდი რაოდენობით უჯრედისი, უპირატესობა მიანიჭეთ კომბოსტოსებრთა ოჯახის ბოსტნეულს, მიირთვით სელის მარცვლები, ივარჯიშეთ.
ნეიროპეპტიდი Y
ნეიროპეპტიდი Y ტვინისა და ნერვული სისტემის უჯრედებში გამომუშავდება. ის მადის მატებას უწყობს ხელს. ნეიროპეპტიდი Y ნახშირწყლებისადმი მოთხოვნის გაზრდას აპროვოცირებს. მისი შემცველობა სისხლში განსაკუთრებით შიმშილის დროს მატულობს. გარდა ამისა, ნეიროპეპტიდ Y-ის გამომუშავება სტრესის დროსაც იზრდება. მისი დონის დასაქვეითებლად შემდეგ გზებს მიმართეთ: მიირთვით საკმარისი რაოდენობის ცილოვანი პროდუქტი, დიდი ხნის მანძილზე არ იშიმშილოთ, მიიღეთ დიდი ოდენობით ხსნადი უჯრედისი.
გლუკაგონის მსგავსი პეპტიდი 1
გლუკაგონის მსგავსი ჰეპტიდი 1 ნაწლავებში საკვების მოხვედრის შემდეგ გამომუშავდება. ის სისხლში შაქრის დონის შემცველობის დარეგულირებაში უდიდეს როლს ასრულებს, ამასთან დანაყრების შეგრძნებასაც გიჩენთ. წონაში კლებისთვის ჩატარებული სპეციალური ქირურგიული ჩარევების შემდეგ, როგორც წესი, მადა ძალიან ქვეითდება, რაც მეცნიერთა მოსაზრებით სწორედ გლუკაგონის მსგავსი პეპტიდი 1-ის გამომუშავების სიხშირის ზრდით აიხსნება. პეპტიდი 1-ის მაღალი დონე კვების დროს 12%-ით ნაკლები კალორიის მიღებაში გეხმარებათ. გლუკაგონის მსგავსი პეპტიდი 1-ის დონის გასაზრდელად შემდეგი მეთოდები და სტრატეგიები გამოიყენეთ: მიირთვით დიდი რაოდენობით თევზი, იოგურტი და სხვა მაღალცილოვანი პროდუქტები, მიიღეთ ისეთი საკვები, რომლებსაც ანთების საწინააღმდეგო მოქმედება აქვთ, უარი არ თქვათ ისპანახსა და სხვა ფოთლოვან მწვანე ბოსტნეულზე, დამატებით მიიღეთ პრობიოტიკებიც.
ჰორმონები მადის ზრდასა და დაქვეითებას ერთობლივად უზრუნველყოფენ. თუ ჰორმონალური სისტემა გამართულად არ მუშაობს, წონასთან დაკავშირებულ პრობლემებს ვერ აცდებით. სწორი კვება და ცხოვრების წესის ფუნდამენტური შეცვლა, ჰორმონალური ფონის მოწესრიგებაში ძალიან დაგეხმარებათ, რის შედეგადაც წონის გაკონტროლებასაც ადვილად შეძლებთ.
წარმატებებს გისურვებთ!
